دیجیتال مارکتینگ مجموعه‌ای از فعالیت‌های بازاریابی به شمار می‌رود که از طریق اینترنت و دستگاه‌های هوشمند انجام می‌شود؛ این فرایند دارای قابلیت‌هایی مثل بررسی تعاملات محصولات و خدمات برای تبدیل مخاطبان به مشتری دائمی است. دیجیتال مارکتینگ زیرشاخه‌های زیادی دارد که از محبوب‌ترین آن‌ها در دنیای امروز می‌توان به بازاریابی شبکه‌های اجتماعی اشاره کرد. در این مطلب از سایت دیجیتال مارکتینگ پلن تو به بررسی مفهوم بازاریابی شبکه اجتماعی، قوانین، اصول و روش‌های انجام آن خواهیم پرداخت.
بازاریابی شبکه‌های اجتماعی یا SMM (Social Media Marketing) به معنی استفاده از شبکه‌های اجتماعی محبوب برای دستیابی به مخاطب و فروش بیشتر است. با پیشرفت هر روزه تکنولوژی استفاده از این روش رواج بیشتری پیدا می‌کند و شرکت‌های زیادی در پی یادگیری این سبک از بازاریابی هستند.
هدف از بازاریابی شبکه‌های اجتماعی چیست؟
هدف نهایی بازاریابی شبکه‌های اجتماعی شناسایی برند به مخاطبان، جذب مشتریان و فروش بیشتر است؛ در این میان اهداف کوچکی مثل ساختن ارتباط با کاربران، ایجاد آگاهی، برندینگ و افزایش بازید سایت نیز اهمیت زیادی دارند.
در اغلب شرایط بازاریابی در سوشال مدیا برای نزدیک شدن به مشتریان و هدایت آن‌ها به سایت انجام می‌شود؛ اما برخی برندها از طریق همین شبکه‌ها اقدام به فروش محصولات یا خدمات می‌کنند. انتخاب پلتفرم‌های مناسب برای بازاریابی شبکه‌اجتماعی و رعایت استراتژی‌های لازم برای تبلیغ، نیاز به نیروی متخصص و خلاق دارد.
اهمیت بازاریابی شبکه‌های اجتماعی
در دنیای امروزبا وجود سرعت بالای پیشرفت تکنولوژی، بسیاری از افراد زمان زیادی را در شبکه‌های اجتماعی می‌گذرانند. موفقیت و رشد یک کسبوکار وابسته به تطبیق آن با شرایط جهانی است؛ بنابراین برندها باید در پلتفرم‌های پر مخاطب، حضور داشته باشند.
تکنیک‌های بازاریابی شبکه‌های اجتماعی به شکل تولید محتواهای متنی، تصویری یا ویدئویی و تبلیغات انجام می‌شوند. اهمیت بازاریابی در شبکه‌های اجتماعی، افزایش میزان تعاملات با کاربران است که از طریق تولید محتوا صورت می‌گیرد. در واقع تولید محتوا در شبکه‌های اجتماعی، با ایجاد کانال ارتباطی میان مخاطبان و برند، باعث افزایش اثربخشی روش‌های بازاریابی می‌شود.
مزایای بازاریابی در شبکه‌های اجتماعی
فراوانی مزیت‌های بازاریابی شبکه‌های اجتماعی تاثیر زیادی بر فراگیر شدن استفاده از این روش دارد. این مزایا نیاز هر برندی را برطرف کرده و تیم برندینگ را برای فعالیت بیشتر مشتاق می‌کند. به همین دلیل شرکت‌ها و برندهای زیادی به این روش بازاریابی رو آورده‌اند.
آگاهی از برند با بازاریابی شبکه‌های اجتماعی
اغلب کاربران شبکه‌های اجتماعی، ساعات زیادی را در این پلتفرم‌ها سپری می‌کنند و با مسائل زیادی روبرو می‌شوند. با داشتن برنامه مشخص و هدفمند، هر روز تعداد زیادی کاربر از وجود برند آگاه می‌شوند و پس از مدتی مشتاق هستند که از خدمات و محصولات استفاده کنند. این فرآیند اعتمادسازی و فروش را نیز تحت تاثیر قرار خواهد داد.
کمک بازاریابی شبکه‌های اجتماعی به بازاریابی سنتی
یکی از محبوب‌ترین روش‌های بازاریابی سنتی، بازاریابی دهان‌به‌دهان است که در دنیای مدرن به بازاریابی ویروسی شناخته می‌شود؛ در این روش کاربرانی که از خدمات یا محصولات یک برند راضی هستند، آن را به اطرافیان خود و کاربران دیگر معرفی می‌کنند.
این روش بسیار تاثیرگذار به شمار می‌رود؛ چرا که کاربران به نظر یکدیگر اهمیت زیادی می‌دهند. مزیت بازاریابی شبکه اجتماعی این است که به شکل کاملا رایگان و به شکل بازاریابی ویروسی، مخاطبان را به سوی برند می‌کشاند.
امکان ایجاد رابطه دو سویه با مشتریان
فضای شبکه‌های اجتماعی صمیمی‌تر از فضای وب‌سایت است و امکان تعامل و ارتباط دو سویه بین کاربران و تیم برندینگ را فراهم می‌کند. اکثر شبکه‌های اجتماعی با قابلیت کامنت گذاشتن و چت کردن، به کاربران امکان برقراری ارتباط با برند و ثبت نظرات و انتقادات را می‌دهند. این ارتباط دو سویه به جلب اعتماد مشتریان و وفاداری بیشتر آن‌ها به برند کمک می‌کند؛ همچنین بررسی نگاه مخاطبان باعث بهتر شدن ادامه فعالیت‌های بازاریابی خواهد شد.
بررسی رفتار مشتریان در شبکه‌های اجتماعی
با وجود روابط گسترده در فضای مجازی، امکان بررسی رفتار مخاطبان و کشف نیازها وجود دارد. تحلیل نتایج تعاملات کاربران، بررسی محتوای پست شده توسط آن‌ها و چک کردن کامنت‌های مرتبط با برند، به پیشرفت روند بازاریابی کمک می‌کند.
تاثیر مثبت بر سئو و افزایش ترافیک سایت
از مهم‌ترین دلایل استفاده از بازاریابی شبکه‌های اجتماعی، تاثیر مثبت آن بر سئو و بهبود رتبه سایت در موتورهای جستجو است. قرار دادن لینک سایت در اکانت پلتفرم‌های مختلف باعث افزایش ترافیک سایت و افزایش نرخ تبدیل می‌شود. ارسال سیگنال‌های اجتماعی از شبکه‌های اجتماعی مختلف عاملی برای ایجاد اعتبار بیشتر برای برند و سایت مدنظر خواهد بود.
بررسی عملکرد رقبا در شبکه‌های اجتماعی
تحلیل عملکرد و بررسی فعالیت رقبا، لازمه پیشرفت هر کسب و کار است؛ البته تحلیل به معنی کپی‌برداری نیست و صرفا بر مشاهده عملکرد و ایده گرفتن تاکید دارد. شبکه‌های اجتماعی، فضایی مناسب را برای تجزیه‌و‌تحلیل رقبا به وجود می‌آورند. هر برند می‌تواند فعالیت رقیب خود در حوزه کسبوکار را در فضای مجازی مشاهده کند و ایده‌های جدید خلق کند.
هزینه مناسب بازاریابی شبکه‌های اجتماعی
هزینه مارکتینگ در شبکه‌های اجتماعی پایین‌تر از سایر روش‌های بازاریابی گزارش می‌شود؛ در عین حال بازدهی بازاریابی در این پلتفرم‌ها در اکثر اوقات بیشتر از سایر روش‌ها خواهد بود. با صرف هزینه‌ی کم و پرورش یک ایده خلاقانه، امکان دریافت سود چند برابری وجود دارد.
محبوب‌ترین شبکه‌های اجتماعی برای بازاریابی
بازاریابی شبکه‌های اجتماعی در پلتفرم‌های گوناگونی قابل انجام است و طبق قوانین و امکانات آن پلتفرم صورت می‌گیرد؛ یک برند باید تلاش کند با اکثریت کاربران یک شبکه مجازی همراه شود و به خوبی شرایط را ارزیابی کند. بهترین شبکه‌های اجتماعی مواردی هستند که کاربران فعال بیشتری دارند.
بازاریابی در شبکه‌های اجتماعی به شکل‌های مختلفی صورت می‌گیرد، اما به طور کلی چهار راهکار وجود دارد. این روش‌ها شامل شبکه‌سازی اجتماعی، میکروبلاگینگ، به اشتراک‌گذاری تصویر و ویدئو می‌شود. در ادامه به بررسی روش‌های بازاریابی در بهترین شبکه‌های اجتماعی می‌پردازیم:
بازاریابی در اینستاگرام
در حال حاضر اینستاگرام محبوب‌ترین شبکه اجتماعی برای بازاریابی در ایران محسوب می‌شود که بر محتوای بصری تمرکز دارد؛ البته امکان استفاده از محتوای متنی نیز در این پلتفرم وجود دارد. امکاناتی که این پلتفرم محبوب در اختیار کاربران قرار می‌دهد، باعث تسهیل روند مارکتینگ و جذب مخاطب می‌شود. با استفاده از انواع محتوا تصویری در قالب‌های مختلف، می‌توان فروش سایت و تعداد مشتریان را افزایش داد.
بازاریابی در توییتر
بازاریابی در توییتر از طریق روش میکروبلاگینگ یا نوشتن متن‌ها کوتاه صورت می‌گیرد که نیاز به ایده‌های جذاب و خلاقیت دارد. کاربران توییتر به شکل جسورانه به بحث درباره موضوعات مختلف و ایجاد چالش می‌پردازند؛ بنابراین ضروری است که تیم بازاریابی به موضوعات مهم روز اشراف کامل داشته باشد.
بازاریابی در فیسبوک
فیسبوک فضایی دوستانه برای گفتگو و به اشتراک گذاشتن عکس، ویدئو و متن است. با وجود کاهش نسبی تعداد کاربران فیسبوک، همچنان بسیاری از کمپانی‌های بزرگ دارای اکانت فعال هستند. بکارگیری این پلتفرم در کنار سایر پلتفرم‌ها به رشد برند کمک خواهد کرد.
بازاریابی در پینترست
محبوبیت پینترست در ایران به تدریج شکل گرفت و در حال حاضر کاربران زیادی در آن عضو هستند. آمارها نشان می‌دهند که درصد زیادی از کاربران پینترست خانم هستند؛ بنابراین بهترین برنامه برای برند یا کسب‌و‌کارهایی محسوب می‌شود که به دنبال مشتریانی از جنس خانم هستند، باید به فکر فعالیت در این پلتفرم باشد. پینترست فضایی برای به اشتراک گذاشتن عکس و ویدئو کوتاه است و امکان درج لینک مستقیم به سایت نیز در آن وجود دارد.
بازاریابی در یوتیوب
یکی از بزرگترین شبکه‌های اجتماعی مبتنی بر نشر محتوای ویدئویی یوتیوب است که تاثیر زیادی بر مخاطبان دارد. اشتراک‌گذاری محتواهای آموزشی مخاطب را جذب می‌کند و باعث بهبود رتبه سایت در نتایج گوگل می‌شود. نکته مهم ویدئومارکتینگ در پلتفرم یوتیوب، پرهیز از بارگذاری بیش از حد محتوای تبلیغاتی است؛ چرا که باعث کاهش تعداد مخاطبان می‌شود.
بازاریابی در تلگرام
با وجود اینکه تلگرام یک اپلیکیشن پیام‌رسان به شمار می‌رود، ویژگی‌هایی دارد که به برندها در روند بازاریابی و تبلیغات کمک ویژه‌ای می‌کند. قابلیت‌هایی مثل ایجاد گروه یا کانال یک روش عالی برای جذب مخاطب و معرفی کسبوکار خواهد بود. تلگرام یک ارتباط دو سویه میان مشتری و تیم پشتیبانی ایجاد می‌کند که باعث اعتماد بیشتر و افزایش جذب مشتری می‌شود.
بازاریابی در تیک تاک
تیک تاک از محبوب‌ترین اپلیکیشن‌ها در بین کاربران جوان و نوجوان است که محور اصلی آن به اشتراک‌گذاری ویدئو است. بسیاری از برندها و سلبریتی‌های محبوب جهانی از این اپلیکیشن استفاده می‌کنند و به دلیل تعداد زیاد کاربران بستر خوبی برای بازاریابی به شمار می‌رود.
ابزارهای ایرانی سوشال لیسنینگ شبکه اجتماعی
ابزارهای ایرانی آنالیز شبکه اجتماعی اکثر امکانات موجود در ابزارهای خارجی را پوشش می‌دهند و کارکردهای متفاوتی دارند. می‌توان با شناسایی دقیق ابزارهای ایرانی و بررسی ویژگی هر کدام فرایند اثربخشی بازاریابی را بررسی کرد.
زلکا
زلکا پلتفرمی ایرانی است که به کمک هوش مصنوعی محتواهای فارسی را رصد و تحلیل می‌کند. البته این پلتفرم از زبان‌ها ترکی، انگلیسی، عربی و آلمانی نیز پشتیبانی می‌کند. به کمک این ابزار می‌توان نمودارهای رشد نرخ مشارکت، رویکرد مخاطبان به محتوای منتشر شده و بهترین زمان برای پست‌گذاری را مشاهده کرد. در زلکا می‌توان روند رشد و فعالیت‌های اینستاگرام، توییتر، یوتیوب، فیسبوک و تلگرام را مشاهده کرد.
دیتاک
پلتفرم ایرانی دیتاک ارصد شبکه‌های اجتماعی و بررسی اطلاعات مخاطبان را برای کاربران امکان‌پذیر می‌سازد. کار با این پلتفرم بسیار آسان است، زیرا به شکل اختصاصی برای فارسی‌زبانان طراحی شده است. به کمک دیتاک می‌توان فعالیت‌های موجود در اینستاگرام، تلگرام، بله و ایتا را تحت نظر گرفت.
نیوز باکس
این ابزار مانیتورینگ به صورت اختصاصی برای کاربران ایرانی طراحی شده و به راحتی می‌توان کلمات کلیدی و مهم را در شبکه‌های اجتماعی ردیابی کرد. امکان پایش کلمات فارسی با حالت نیم‌فاصله، بدون فاصله و با فاصله وجود دارد. این برنامه با سیستم عامل‌های Android و iOS هماهنگ است.
مراحل اصلی بازاریابی شبکه اجتماعی
موفقیت در بازاریابی شبکه‌های اجتماعی نیازمند طی کردن گام‌به‌گام مراحل است. استفاده از این دستورالعمل و بررسی شرایط موجود به پیشرفت کسب‌و‌کار‌ها کمک می‌کند. در ادامه این مراحل را به ترتیب مشاهده می‌کنید:
تعیین هدف
بدون تعیین هدف فرایند رشد و پیشرفت کسبوکار به کندی صورت می‌گیرد و دچار مشکلات متعددی می‌شود. فارغ از اهداف کلی بازاریابی شبکه اجتماعی، باید اهدافی جزئی و مخصوص به برند نیز تعیین شوند. ابتدا نیازهای اصلی شرکت بررسی و بر طبق آن نیازها دو یا سه هدف میان‌مدت برگزیده می‌شوند؛ اهداف و نیازها با توجه به بودجه شرکت تعریف می‌شوند.
انتخاب بیش از چهار هدف باعث سردرگمی خواهد شد و تیم مارکتینگ را از مسیر درست دور می‌کند. هدف‌های هر شرکت نسبت به شرایطش سنجیده می‌شود؛ برای مثال یک کسبوکار تازه تاسیس باید بر جذب مشتریان جدید تمرکز کند، در حالی که هدف اصلی برندهای قدیمی‌تر حفظ مشتریان فعلی است.
بررسی ویژگی‌های گروه هدف
برای تعیین هدف باید ویژگی‌های بازار هدف یا مخاطبین یک برند مشخص شوند و به شکل جدی مورد بررسی قرار بگیرند. شناسایی ویژگی‌هایی مثل میانگین سن مخاطبان، جنسیت، محل زندگی، شغل، میزان درآمد، علایق و عادت‌ها می‌تواند باعث آسان‌تر شدن روند بازاریابی شود.
در نظر گرفتن دستاوردها
دستاوردها، اهداف خرد و کوچکی هستند که باید در مسیر رسیدن به هدف اصلی پشت سر گذاشته شوند. موفقیت در کسب این دستاوردها باعث افزایش انگیزه تیم و فعالیت بهتر می‌شود. دستورالعمل بازاریابی شبکه‌های اجتماعی برای تعیین دستاورد از پنج قانون پیروی می‌کند:
- منحصربهفرد بودن
- قابل اندازه‌گیری بودن
- قابل دستیابی
- واقع‌گرایانه
- در زمان درست
با رعایت این پنج مورد، دستاوردهای واضح و درستی پیش روی هر کسبوکار قرار می‌گیرند و نقشه راه مشخص می‌شود.
برنامه‌ریزی برای فعالیت
با دانستن دستورالعمل کلی، روند بازاریابی و فعالیت در شبکه‌های اجتماعی نظم می‌گیرد. باید هر کدام از اعضای تیم مارکتینگ از وظایف و نحوه کار خود آگاه باشند و به شکل درست و در زمان مشخص فعالیت کنند و نقش خود را اجرا کنند.
در اجرای برنامه توسط اعضای تیم حتی هماهنگی و برنامه‌ریزی‌های جزئی مانند استفاده از زبان طراحی مشابه، قالب و فرمت مشابه برای تصاویر و ویدئوها، ساختار نوشتاری یکسان و استفاده به جا از ایموجی‌ها و غیره نیز مهم و تاثیرگذار خواهد بود.
بررسی فعالیت رقبا
با بررسی روند عملکرد رقبای موفق و مشخص کردن استراتژی آن‌ها مثل نوع محتوا رقبا، تعاملاتی که با مخاطبان دارند، تعداد مخاطبان، روند پست گذاشتن، لینک‌سازی‌ها، سبک تبلیغات و غیره، مسیر دستیابی به اهداف روشن‌تر می‌شود. دقت کنید که اجرای برنامه رقبا تضمینی برای موفقیت شما نخواهد بود و تنها برای رقابت و ایده این بررسی انجام می‌شود.
تعیین نوع محتوا
بدون تولید محتوا منحصربهفرد و خلاقانه، شانس موفق شدن کسب‌و‌کار‌ها در بازاریابی مربوط به شبکه‌های اجتماعی بسیار پایین خواهد بود. نوع محتوای ارائه شده بسته به کاربری برند دارد و شامل انواع متن، عکس، ویدئو، لینک و غیره می‌شود. همچنین لحن و نوع گفتار محتوا تاثیر زیادی در جذب مخاطب دارد. شبکه‌های اجتماعی مختلف بستر متفاوتی را برای ارائه انواع محتوا ایجاد خواهند کرد؛ برای مثال یوتیوب پلتفرمی ویدیو‌محور و توئیتر فضایی متن‌محور دارد.
پیگیری روند کاری و اثربخشی
کسبوکار موفق، دائما به دنبال بررسی نتایج فعالیت‌ها و کمتر کردن آمار خطاها است. با آنالیز دقیق تعاملات و مخاطبان جذب شده، میزان اثربخشی و بازدهی روش‌های بازاریابی مشخص می‌شود. این بررسی به کاهش میزان ضرر و افزایش سود کمک می‌کند. ابزارهای گوناگونی برای آنالیز و مانیتورینگ آمار شبکه‌های اجتماعی وجود دارند که از بهترین آن‌ها می‌توان به Buffer Analyze، Zoho Social و CoSchesule اشاره کرد.
ترفندها و تکنیک‌های بازاریابی شبکه‌های اجتماعی
جدا از دستورالعمل‌های اصلی روش‌های بازاریابی در شبکه‌های اجتماعی، ترفندهایی برای بیشتر دیده شدن برندها وجود دارد. برای مثال بکارگیری تبلیغات هدفمند، استفاده از روش داستان سرایی، ایجاد زمینه تعامل به روش‌های گوناگون و برگزاری مسابقه و چالش‌ها جزئی از تکنیک‌ها هستند. اجرای کامل این ترفندها و تکنیک‌ها تاثیر زیادی بر پیشرفت روند کسبوکار و اثرگذاری بیشتر بازاریابی دارد.
استفاده از ابزارهای سوشال لیسنینگ
به کمک ابزارهای سوشال لیسنینگ می‌توان رفتار کاربران را آنالیز کرد و بازخورد آن‌ها نسبت به محتواها مورد بررسی قرار داد. از سوی دیگر می‌توان با استفاده از این ابزار روند کار رقبا را مورد بررسی قرار داد و از این اطلاعات برای پیشرفت برند استفاده کرد.
سوشال لیسنینگ شباهت زیادی با مانیتورینگ و آنالیز داده‌ها دارد، اما می‌توان تفاوت‌هایی را میان این دو مفهوم پیدا کرد. به عنوان مثال سوشال مانیتورینگ صرفا جمع‌‌آوری داده‌ها و ردیابی مسائل مربوط به برند است. در صورتیکه سوشال لیسنینگ به کنکاش مفهوم اعداد داده‌ها می‌پردازد و احساسات مخاطبان را با توحه به این داده‌ها بررسی می‌کند. در یک مطلب جداگانه به بررسی ابزارهای مناسب سوشال لیسنینگ پرداخته شده، اما می‌توان مهم‌ترین ابزارهای خارجی را شامل Talkwalker، Mentionlytics وAudiense دانست.
نکاتی تکمیلی بازاریابی شبکه اجتماعی
مرور نکات بازاریابی در شبکه اجتماعی، به پیشرفت برند و افزایش رشد مخاطبین کمک می‌کند. در ادامه به بررسی اصلی‌ترین نکات بازاریابی می‌پردازیم.
- این روش بازاریابی نیازمند صرف زمان زیاد و بودجه مشخص است.
- مدت زمان اثربخشی فعالیت در پلتفرم‌های گوناگون بسته به نوع محتوا و میزان فعالیت، متغیر خواهد بود.
- احتمال دیده نشدن یا کمتر دیده شدن برخی از محتواها وجود دارد و نباید باعث ناامیدی شود.
- در صورت عملکرد نادرست و طرح استراتژی‌های غلط، امکان از دست دادن مشتری و ضرر کردن نیز وجود دارد.
- خلاقیت و نوآوری می‌تواند تاثیری زیادی در جلب‌نظر مخاطبان و افزایش دنبال‌کنندگان داشته باشد.
- پیشنهاد می‌شود به جای تمرکز بر تولید‌محتوا در یک شبکه اجتماعی محبوب، به فعالیت گسترده و مداوم در چندین شبکه اجتماعی بپردازید.
- تا حد امکان از محتوا و اطلاعات کپی استفاده نکنید.
کلام آخر
امروزه اکثر کمپانی‌ها و برندهای معروف به کمک شبکه‌های اجتماعی به جذب و حفظ مخاطب می‌پردازند. طی چند سال اخیر بازاریابی شبکه‌های اجتماعی از محبوب‌ترین روش‌های جذب مخاطب بوده است؛ چرا که با هزینه و بودجه کمتری می‌توان به اثربخشی بازاریابی مناسب دست پیدا کرد. در این مطلب به آموزش کلی بازاریابی شبکه‌های اجتماعی، مزایا و نکات آن پرداختیم. همچنین بهترین شبکه‌های اجتماعی برای بازاریابی را معرفی کردیم. اگر هنوز هم سوالی در این زمینه ذهن شما را به خود مشغول کرده، حتما در بخش نظرات این صفحه آن را مطرح کنید.
